Koszyk zakupowy – co to jest i jaka jest jego średnia wartość w 2024 roku?

Koszyk zakupowy to ważne narzędzie w monitorowaniu zmian cen i trendów zakupowych, pozwalające firmom i konsumentom śledzić dynamikę rynku detalicznego. Systematyczna analiza koszyka, obejmującego średnie ceny badanych produktów spożywczych i artykułów codziennego użytku, dostarcza cennych informacji o rzeczywistych kosztach życia oraz strategiach cenowych różnych sieci handlowych. W tym artykule omówimy, jakie zmiany w koszyku zakupowym odnotowano w 2024 roku i co miało na to wpływ.

Spis treści:

1. Czym jest koszyk zakupowy?
2. Średnia cena koszyka zakupowego w 2024 roku
3. Gdzie jest najtańszy koszyk zakupowy?
4. Co wpływa na średnią cenę koszyka zakupowego?
5. Dlaczego warto śledzić raporty o koszyku zakupowym?

Czym jest koszyk zakupowy?

Koszyk zakupowy to zestaw produktów, który obejmuje artykuły spożywcze, napoje, środki czystości i inne dobra codziennego użytku reprezentatywne dla przeciętnego konsumenta. Dzięki danym zbieranym regularnie przez wyspecjalizowane organizacje, takie jak ASM Sales Force Agency, możliwe jest precyzyjne śledzenie trendów cenowych, wpływu inflacji oraz różnic w cenach między poszczególnymi kanałami sprzedaży.

Analizowany zestaw produktów standardowo obejmuje m.in.:

• Produkty tłuszczowe – masło, oleje i margaryny.
• Produkty sypkie – cukier, mąka czy ryż.
• Napoje – woda, soki i napoje gazowane.
• Nabiał – mleko, śmietana, jogurty, twarogi, sery żółte i topione.
• Pieczywo – chleb biały i razowy, bułki, bagietki oraz pieczywo chrupkie.
• Mięso i wędliny – kurczak, wieprzowina, wołowina, szynka, kiełbasa, parówki.

Eksperci z agencji badawczych regularnie aktualizują listę produktów w koszyku, uwzględniając zmieniające się nawyki zakupowe konsumentów oraz dostępność poszczególnych artykułów na rynku. Dzięki temu koszyk zakupowy pozostaje wiarygodnym narzędziem do analizy rzeczywistych kosztów codziennych zakupów.

Średnia cena koszyka zakupowego w 2024 roku

Zgodnie z ostatnim raportem ASM Sales Force Agency średnia cena koszyka zakupowego w lipcu 2024 roku przekroczyła granicę 300 zł aż w 10 sieciach handlowych. W ujęciu rocznym wzrost cen wyniósł średnio 24zł (8,5%), a w skali miesiąca 25 zł.

Gdybyśmy zrobili zakupy, bazując na najniższych cenach produktów zaraportowanych we wszystkich analizowanych sieciach handlowych, zapłacilibyśmy 235,54 zł – to o 74,78 zł więcej w porównaniu do sierpnia tego roku. Przyjmując najwyższe ceny produktów, wartość koszyka wyniosłaby 359,54 zł, co oznacza spadek o 3,08 zł względem poprzedniego miesiąca.

Analiza wykazała także, że w ostatnim roku suma koszyka minimalnego wzrosła, co odzwierciedla rosnące koszty życia i wyższe ceny towarów w sklepach tradycyjnych. Natomiast koszyk maksymalny, uwzględniający najwyższe ceny produktów, utrzymuje się na stosunkowo stabilnym poziomie. Taka sytuacja wskazuje na to, że konsumenci coraz częściej szukają okazji oraz tańszych alternatyw, ograniczając zakupy produktów premium.

Które produkty drożeją, a które tanieją?

Z 10 badanych kategorii spadek cen zaobserwowano jedynie w przypadku produktów tłuszczowych (5%). Pozostałe 9 kategorii odnotowało wzrost cen.

W największym stopniu zdrożały napoje (19%), szczególnie soki i woda butelkowana. Wzrost ten wynika z kosztów produkcji oraz opłat związanych z ochroną środowiska, takich jak podatek od plastikowych butelek. Na drugim i trzecim miejscu uplasowały się słodycze oraz mrożonki. W tych kategoriach znalazło się najwięcej najdroższych badanych produktów, które ostatecznie wpłynęły na zwiększenie średniej wartości koszyka zakupowego.

Gdzie jest najtańszy koszyk zakupowy?

W badanym okresie liderem podwyżek okazała się sieć Lidl, w której średnia cena koszyka zakupowego wzrosła aż o 71,05%. Spadek cen odnotowano natomiast w sieci Selgros Cash & Carry – tutaj średnia wartość koszyka zmniejszyła się o 1,16%.

Z danych zebranych w najnowszym raporcie wynika jednak, że w kategorii sieci tradycyjnych najtańsze zakupy w 2024 roku można zrobić w sieci Auchan. Tutaj średnia cena koszyka zakupowego wyniosła 280,27 zł.

W rankingu najdroższych sieci handlowych we wrześniu 2024 r. pierwsze miejsce zajął Polomarket. Konsumenci, którzy zdecydowali się na zakup standardowego koszyka produktów w tej sieci, musieli zapłacić 330,30 zł, co stanowiło najwyższą kwotę spośród wszystkich badanych sklepów.

W ogólnym zestawieniu kanałów sprzedaży najwyższe różnice między koszykami w sieciach wynosiły nawet kilkanaście procent.

Sklepy internetowe vs. tradycyjne sieci handlowe

Porównanie średnich cen koszyka zakupowego pokazuje interesującą tendencję – e-sklepy stają się coraz bardziej konkurencyjne, szczególnie przy większych zamówieniach. Na ich korzyść przemawia system rabatów, brak kosztów dostawy po przekroczeniu określonej wartości zakupów oraz nowoczesne narzędzia, takie jak aplikacje mobilne, pozwalające szybko znaleźć najkorzystniejsze oferty.

Co wpływa na średnią cenę koszyka zakupowego?

Średnia wartość koszyka zakupowego w ostatnich pięciu latach znacząco wzrosła, co jest efektem nie tylko inflacji, ale także rosnących kosztów transportu i energii. Oto najważniejsze czynniki, które w ostatnich latach kształtują ceny na rynku handlu detalicznego.

Koszty produkcji i surowców

Ceny produktów w koszyku zakupowym są bezpośrednio związane z kosztami ich wytworzenia. Wzrost cen energii, paliw czy opakowań przekłada się na wyższe koszty produkcji. Również zmiany cen surowców rolnych, spowodowane warunkami pogodowymi czy sytuacją na rynkach światowych, mają znaczący wpływ na końcową cenę produktów spożywczych.

Inflacja i siła nabywcza złotego

Rosnąca inflacja to jeden z ważniejszych czynników wpływających na wzrost cen produktów w koszyku zakupowym. Spadek wartości pieniądza sprawia, że za te same produkty trzeba płacić więcej. Konsumenci obserwują to szczególnie przy zakupie podstawowych artykułów spożywczych, których ceny rosną wraz ze wzrostem ogólnego poziomu cen w gospodarce. Wysoka inflacja zmusza sieci handlowe do częstszych aktualizacji cenników, co bezpośrednio przekłada się na wzrost wartości koszyka zakupowego.

Sezonowość i dostępność produktów

Ceny wielu produktów, szczególnie warzyw i owoców, podlegają wahaniom sezonowym. W okresach zbiorów są znacznie niższe niż poza sezonem. Na dostępność produktów wpływają również warunki atmosferyczne, klęski żywiołowe czy problemy w łańcuchach dostaw, co może prowadzić do czasowych wzrostów cen określonych artykułów.

Konkurencja na rynku detalicznym

Strategie cenowe sieci handlowych i poziom konkurencji w danym regionie mają istotne znaczenie dla kształtowania się cen. Sklepy często dostosowują ceny do działań konkurencji, prowadzą akcje promocyjne i stosują różne taktyki cenowe, by przyciągnąć klientów. To sprawia, że ten sam koszyk produktów może kosztować różnie w zależności od wybranej sieci handlowej.

Regulacje prawne i podatkowe

Zmiany w przepisach, wprowadzanie nowych podatków czy regulacji branżowych mogą wpływać na końcową cenę produktów. Przykładem są podatek cukrowy czy zmiany w stawkach VAT, które przekładają się na wzrost cen określonych kategorii produktów w koszyku zakupowym.

Dlaczego warto śledzić raporty o koszyku zakupowym?

Koszyk zakupowy to nie tylko wskaźnik cen produktów, ale także narzędzie analizy trendów konsumenckich. Dane o średniej cenie koszyka zakupowego, różnicach cen w kanałach sprzedaży i najdroższych badanych produktach pomagają zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom podejmować świadome decyzje zakupowe. Śledzenie tych danych pomaga zrozumieć zmieniające się potrzeby klientów oraz efektywnie planować budżet zakupowy.